Студенческая НИР
СНДЛ «Навукова-вучэбная фальклорная лабараторыя»
Установы адукацыі “Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт
імя Францыска Скарыны”
Філалагічны факультэт
Навуковы кіраўнік: д.ф.н., прафесар В.С. Новак.
Палажэнне № п-1/10.44 от 14.01.2020
Кафедра: Рускай і сусветнай літаратуры
Кантакты: тэл. 8(0232) 51-21-48
|
E-mail: |
|
Вядучымі кірункамі даследаванняў лабараторыі з’яўляюцца:
1) Даследаванне асобных жанраў беларускага фальклору на аўтэнтычным матэрыяле;
2) Даследаванне рэгіянальна-лакальнай спецыфікі фальклору Гомельшчыны;
3) Даследаванне фальклорных традыцый Гомельска-Бранска-Чарнігаўскага памежжа;
4) Вывучэнне беларускага фальклору і міфалогіі ў агульнаславянскім кантэксце.
Вынікі працы
У лабараторыі захоўваюцца аудыё-, фона- і відэатэка экспедыцыйных запісаў, якія штогод папаўняюцца новымі матэрыяламі.
Штогод пад кіраўніцтвам выкладчыкаў кафедры праводзяцца фальклорныя экспедыцыі па розных рэгіёнах Беларусі з мэтай збору фальклорна-этнаграфічныя і міфалагічныя матэрыялаў. Падчас экспедыцый і індывідуальна ў сваіх мясцовасцях студэнты 1 курса філалагічнага і завочнага факультэтаў спецыяльнасці 1-21 05 01 “Беларуская філалогія” запісваюць фактычныя звесткі па прыкметах і павер’ях, абрадах і звычаях, міфалагічных уяўленнях, празаічных і малых фальклорных жанрах. Сабраныя матэрыялы здадзены для захавання ў архіў навукова-вучэбнай фальклорнай лабараторыі і з’яўляецца важнай крыніцай падрыхтоўкі фальклорна-этнаграфічных выданняў.
Студэнты ўніверсітэта прымаюць актыўны ўдзел у выкананні навуковых тэм кафедры, выступаюць з дакладамі і паведамленнямі на навуковых канферэнцыях, ажыццяўляюць публікацыйную дзейнасць.
У межах дзейнасці навукова-вучэбнай фальклорнай лабараторыі штогод праводзяцца сцэнізацыі народных свят: “Вяселле”, “Каляды”, “Гуканне вясны”, “Купалле на Гомельшчыне”, “Народная гумарына”, “Радзінна-хрэсьбінныя абрады і звычаі” і інш.
За апошнія гады былі выдадзены наступныя кнігі:
1. Народная духоўная культура Брагіншчыны: фальклорна-этнагр. зб. / склад.: В.С. Новак, У.І. Коваль / навук. рэцэнзенты: А.У. Марозаў, А.С. Ліс. – Гомель: Белдрук, 2007. – 240 с.: іл.
2. Лоеўшчына… Бэзавы рай, песенны край: сучасны стан традыцыйнай культуры Лоеўшчыны / Укладанне, сістэматызацыя, тэксталагічная праца: В.С. Новак. – Гомель : Сож, 2007. – 472 с.
3. Народная духоўная спадчына Гомельскага раёна / укладанне, сістэматызацыя, тэксталагічная праца: В.С. Новак. – Гомель: ААТ “Полеспечать”, 2007. – 456 с.
4. Жаўруковая песня Радзімы: народныя духоўныя скарбы Буда-Кашалёўскага краю: манаграфія / ГДУ імя Ф.Скарыны; пад агульнай рэдакцыяй В.С. Новак. – Гомель: Сож, 2008. – 424 с.
5. Зямля чароўная дабра: Добрушскі край: гісторыя і сучаснасць / Пад агульнай рэдакцыяй А.А. Станкевіч. – Гомель: ААТ «Полеспечать», 2008. – 280 с.
6. Святло каштоўнасцей духоўных. Жлобінскі край: мінулае і сучаснасць / пад агульнай рэдакцыяй В.С. Новак, А.А. Станкевіч. – Гомель: ААТ “Палесдрук”, 2009. – 544 с.
7. Хойнікшчыны спеўная душа : народная культура Хойніцкага краю: фальклорна-этнагр. зб. / пад агул. рэд. В.С. Новак. – Мінск: Выд. Цэнтр БДУ, 2010. – 303 с.: іл.
8. Чачэршчына, нам дадзеная лёсам… Мінулае і сучаснасць Чачэрскага краю: Гісторыка-культурны і фальклорна-этнаграфічны зборнік, прысвечаны 850-годдзю Чачэрска / Пад агульнай рэдакцыяй У.І. Коваля, В.С. Новак. –Гомель: ААТ “Полеспечать”, 2010. – 300 с.
9. Нясвіжскага краю напеў векавы : народная духоўная культура Нясвіжчыны / пад агул. рэд. В. С. Новак (гал. рэд.), В. К. Шынкарэнка, А. А. Кастрыцы, С. А. Вяргеенка; М-ва адукацыі РБ, Гом. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Нясвіж : Нясвіжская ўзбуйненая друкарня імя С. Буднага, 2012. – 272 с. : іл.
10. Радзінна-хрэсьбінныя абрады і звычаі беларусаў (на матэрыяле фальклору Гомельскай вобласці) / аўтары-ўкладальнікі Новак В.С., Шынкарэнка В.К., Кастрыца А.А., Воінава А.М., Вяргеенка С.А., Палуян А.М., Партнова-Шахоўская А.У. – Гомель: Барк, 2013. – 380 с.;
11. Бласлаўлёнай зямлі неўміручыя скарбы : Народная духоўная культура Лагойшчыны : у 3 кн. / пад агул. рэд. В.С. Новак (гал. рэд.), А.А. Кастрыцы, С.А. Вяргеенка, В.К. Шынкарэнка; М-ва адукацыі РБ, Гом. дзярж. ун-т. імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2013.
12. Гаючае слова роднай зямлі (беларускія лекавыя замовы). Фальклорна-этнаграфічны зборнік / аўтар уступнага артыкула, аўтар-укладальнік Вяргеенка С. А.– Гомель: Барк, 2013. – 340 с.
13. Глыбоччыны духоўнасці глыбіні : Народная духоўная культура Глыбоцкага раёна / аўт. кал.: В.С. Новак [і інш.] ; пад агул рэд. В.С. Новак. – Мінск : БЕЛТА, 2014. – 304 с. : іл.
14. Жыцця палескага бяздонныя глыбіні: народная духоўная культура Петрыкаўскага раёна : фальклор.-этнагр. зб. / пад агул. рэд. В. С. Новак. – Мінск : Выд. цэнтр БДУ, 2014. – 303 с. : іл.
15. Сусвет і прыродныя стыхіі ў міфалагічнай традыцыі беларусаў / аўтары-ўкладальнікі: В.С. Новак, А.А. Кастрыца; Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Ф. Скарыны. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – 85 с. – (Серыя “Гуманітарныя навукі”)
16. Ніжэйшая міфалогія беларусаў у сучасных запісах / аўтары-ўкладальнікі: В.С. Новак, А.А. Кастрыца; Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Ф. Скарыны. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – 98 с. – (Серыя “Гуманітарныя навукі”)
17. Жыццё і побыт беларусаў у прыкметах і павер’ях / аўтары-ўкладальнікі: В.С. Новак, А.А. Кастрыца; Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Ф. Скарыны. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – 142 с. – (Серыя “Гуманітарныя навукі”)
18. На берагах Дняпра і Друці : народная духоўная культура Рагачоўскага раёна / склад. і агул.
рэд. В. С. Новак. – Мінск : Беларусь, 2016. – 363 с.
У 2021 годзе лабараторыя працавала згодна з планам работы. У рамках працы лабараторыі фальклорна-этнаграфічныя і міфалагічныя матэрыялы фіксаваліся падчас фальклорных практык. Сабраныя студэнтамі падчас правядзення фальклорных экспедыцый матэрыялы здадзены для захоўвання ў архіў навукова-навучальнай фальклорнай лабараторыі. Студэнты праводзілі камеральную апрацоўку сабранага фальклорнага і этнаграфічнага матэрыялу, які быў перададзены ў архіў лабараторыі.
Студэнты 1, 2 і 3 курсаў, якія займаюцца ў лабараторыі, прынялі актыўны ўдзел у L студэнцкай навуковай канферэнцыі “Дні студэнцкай навукі: Актуальныя праблемы мовазнаўства і літаратуразнаўства” (ГДУ імя Ф. Скарыны, красавік 2021), дзе прадставілі ў дакладах вынікі сваіх даследаванняў. Студэнты з энтузіязмам распавялі пра ўласныя назіранні за фальклорным матэрыялам. Лепшыя даклады былі рэкамендаваны да друку. Навуковы кіраўнік падрыхтаваных навуковых дакладаў - д.ф.н. прафесар Новак В.С.
Вынікі навуковай дзейнасці ўдзельнікаў навукова-навучальнай фальклорнай лабараторыі за 2021 год апублікаваны ў 13 друкаваных работах студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў, у тым ліку:
- 2 артыкулы ў выданнях з пераліку ВАК:
1 Глузд В.І. Прыкметы і павер’і Жлобіншчыны // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Вып. 30 / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; навук. рэд. А. І. Лакотка. – Мінск: Права і эканоміка, 2021. – 418 с. – С. 211– 215 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
2 Пімінёнкава Т.В. Калядна-навагоднія абрады малой радзімы (на аснове фальклорных матэрыялаў вёсак Аляксееўка і Крыўча Брагінскага раёна) // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Вып. 30 / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; навук. рэд. А. І. Лакотка. – Мінск: Права і эканоміка, 2021. – 418 с. – С. 290–295 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
- 10 артыкулаў у зборніках навуковых артыкулаў:
1 Хиженок О. Н. Семантика растительного мира в традиционной культуре белорусов // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 306–311 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
2 Целуева А. М. Образ домового в английской и белорусской традиционной культуре // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 311–316 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
3 НапрэенкаВ. В. Радзінна-хрэсьбінная абраднасць Чачэрскага раёна: мясцовая спецыфіка // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 283–287 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
4 Фелькіна А. М. Прыкметы і павер’і жыхароў Гомельшчыны // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 302–305 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
5 Мареш К. Тема любви в романе “Рудин” И. С. Тургенева // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 72–77 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
6 Пімінёнкава Т. В. Вяселле на Брагіншчыне // Актуальные проблемы филологии. Сборник научных статей. Вып. 14. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 327 с. – С. 293–296 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
7 Пімінёнкава Т. В. Ідэйна-тэматычная разнастайнасць прыпевак Брагіншчыны // Творчество молодых 2021. Сборник научных работ студентов, магистрантов и аспирантов. В трёх частях. Часть 3. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2021. – 333 с. – С. 178–182 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
8 Пімінёнкава Т. В., Велікодныя абрады і звычаі ў вёсцы Аляксееўка // Зямля ў сонечных далонях. Народная духоўная культура Брагінскага раёна / В.С. Новак [і інш.]; уклад.: В.С. Новак [і інш.] – Гомель: Рэдакцыя газеты “Гомельская праўда”, 2021. – 322 с. – С.70–71 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
9 Дрывайла А. У. Вяселле ў вёсках Чамярысы і Хракавічы // Зямля ў сонечных далонях. Народная духоўная культура Брагінскага раёна / В.С. Новак [і інш.]; уклад.: В.С. Новак [і інш.] – Гомель: Рэдакцыя газеты “Гомельская праўда”, 2021. – 322 с. – С.182–184 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
10 Пімінёнкава Т. В. Прыкметы і павер’і жыхароў вёскі Аляксееўка // Зямля ў сонечных далонях. Народная духоўная культура Брагінскага раёна / В.С. Новак [і інш.]; уклад.: В.С. Новак [і інш.] – Гомель: Рэдакцыя газеты “Гомельская праўда”, 2021. – 322 с. – С.265–267 (навуковы кіраўнік Новак В.С.);
- 1 тэзісы :
1 Дрывайла А. У., с Замоўная традыцыя на тэрыторыі Брагінскага раёна Гомельскай вобласці // Дни студенческой науки. Материалы L студенческой научно-практической конференции (Гомель, 13 – 14 мая 2021 года). В двух частях. Часть 2. – Гомель: ГГУ им. Ф.Скорины. – 177 с. – C. 47.
